Przejdź do treści

HTML/CSS/JavaScript

Wprowadzenie do HTML.

HTML a co to?

HTML to język opisu strony z angielskiego HyperText Markup Language.

Dokument HTML.

Plik tekstowy, który oprócz tekstu widocznego na stronie, zawiera również instrukcje dla przeglądarek opisujące wygląd i funkcje elementów strony web.

Krótka historia HTML.

07.1993 – Szkic HTML

11.1995 – HTML 2.0

01.1997 – HTML 3.2

12.1997 (04.1998) – HTML 4.0

12.1998 – HTML 4.01

08.2014 – HTML 5

 
image-419

HTML 5 

HTML 5 – język wykorzystywany do tworzenia i prezentowania stron internetowych www.
Jest rozwinięciem języka HTML 4 i jego XML-owej odmiany (xHTML 1), opracowywanym w w ramach prac grupy roboczej WHATWG (Web Hypertext Application Technology Working Group) i W3C.

Narzędzia do tworzenia stron WWW

Na rynku dostępnych jest wiele programów dedykowanych programistom piszącym strony internetowe. Każdy z nich posiada inne funkcje czy możliwości i każdy programista powinien dobierać program najlepiej dopasowany do siebie.

Podstawowym programem może być edytor tekstu dostępny w systemie. Dla platformy Windows jest to notatnik. Po napisaniu kodu strony ważne jest prawidłowe zapisanie pliku. Z pomocą opcji zapisz jako zapisujemy plik jako np. index.html. Ważne aby w nazwie pliku dodać rozszerzenie ‚.html’ oraz zmienić typ na ‚wszystkie pliki’. Jeżeli nie zmienimy pliku może się okazać, że nasz plik index.html jest tak naprawdę plikiem index.html.txt. Warto także zmienić sposób kodowania znaków z ASCII na Unicode lub UTF-8.

note

note1

Innymi przykładami programów do tworzenia stron www są edytory HTML. Edytory HTML w odróżnieniu od edytora tekstu ma za zadanie dbać o poprawność składni oraz udostępniać narzędzia wspomagające pracę webmastera.

Przykładami takich programów są:

Dreamwaver

Dreamwaver

sublime

Sublime text 2

Głowa i ciało czyli budowa dokumentu hipertekstowego

Tworząc dokument hipertekstowy należy rozpocząć od zadeklarowania języka, w którym będzie tworzona. W naszym przypadku będzie to język HTML5. 

Każdy dokument HTML należy rozpoczynać od definicji , to dzięki niej przeglądarka będzie wiedzieć jakiego typu dokumentu ma się spodziewać.

Za pomocą znaczników iokreślamy przestrzeń dla wszystkich innych elementów języka HTML za wyjątkiem deklaracji .


Stronę internetową możemy podzielić na dwie sekcje.
Pierwsza z nich to sekcja HEAD, a druga to sekcja BODY.

Sekcja HEAD zawiera znaczniki służące wyłącznie dla przeglądarek lub robotów indeksujących.


Sekcja BODY zawiera znaczniki służące do reprezentowania treści strony. Inaczej mówiąc wszystko to co umożliwia jej zobaczenie przez odbiorcę.


Podsumowując, HEAD – informacje dla przeglądarek i robotów indeksujących, BODY – informacje dla odbiorców strony.

head-body

Podstawowa struktura dokumentu wygląda więc następująco:

   
     
   
   
   
     
   

Zadanie:
Pierwsza strona WWW.

   
     
   

   
     Strona WWW.
   


  image-424
Powyżej przykład interpretacji kodu przez silnik przeglądarki.

Znaczniki META

META znaczniki.

Znaczniki meta pozwalają opisać dokument HTML dodatkowymi informacjami o nim samym.
Stanowią wskazówki dla wyszukiwarek i są niewidoczne dla czytelnik strony.

Składnia.

Znaczniki meta używane są z trzema atrybutami:

  • HTTP-EQUIV – definiują zmienne systemowe,
  • NAME – definiują zmienne użytkownika,
  • CONTENT – wartość.

Atrybuty występują w parach zmienna i wartość.

Nie posiadają znacznika zamykającego.

Znaczniki meta muszą znajdować się w sekcji HEAD.

Kodowanie znaków.

Do zadeklarowania strony kodowej dla dokumentu HTML stosujemy zmienną HTTP-EQUIV oraz wartości text/html i charset.

Deklaracja wygląda następująco:

 

Rodzaje kodowania.

Standard kodowania przyjęty przez Polski Komitet Normalizacyjny to ISO-8859-2, jednakże dla stron na których tekst może pojawiać się w innych językach zaleca się używanie standardu UTF-8.

Język strony.

Za pomocą znacznika Content-Language określamy język strony internetowej. Wartość dla tego znacznika to skrót oznaczenia kraju, np. strona w języku polskim – pl, angielskim – en, niemieckim – de, francuskim – fr, włoskim – it, rosyjskim – ru.

 

Opis strony.

Znacznik meta odpowiedzialny za opis strony składa się ze zmiennej: description oraz wartości czyli zdania opisującego jaką teść użytkownik może znaleźć na stronie. Opis strony nie powinien przkraczać 200 znaków.

 Słowa kluczowe.

Znacznik meta odpowiedzialny za słowa kluczowe składa się ze zmiennej: keywords oraz wartości czyli wyrazów jakie może napotkać na stronie robot indeksujący przeglądarek. Każdy z wyrazów oddzielamy od siebie przecinkiem. Liczba znaków nie może przekraczać 1000 znaków. Wśród słów kluczowych warto używać słów które pojawiają się w treści kilka razy.

Polecenia dla robotów indeksujących.

Ten element pozwala określić, czy wyszukiwarka powinna za indeksować dokument oraz czy roboty indeksujące powinny za indeksować wszystkie strony, do których łącza umieszczone są w dokumencie.

Składnia zawiera zmienną name robots oraz wartości index i follow lub noindex i nofollow.

Inne rodzaje elementów 

  • Klasyfikacja tematyczna strony
  • Dane autora
  • Prawa autorskie
  • Generator strony HTML
  • Zasięg terytorialny
  • Projektant strony
  • inne

Metatagi, które Google potrafi zinterpretować.

Poniżej lista metatagów (i elementy pokrewne) na podstawie artykułu Google:

Ten tag zawiera krótki opis strony. Czasami tekst ten jest wykorzystywany w ramach fragmentu część krótkiego opisu strony pokazywanego na stronie z wynikami wyszukiwania. Więcej informacji
Choć z technicznego punktu widzenia nie jest to metatag, często towarzyszy on tagowi „description”. Jego zawartość jest zazwyczaj wyświetlana na liście wyników wyszukiwania jako tytuł strony (i naturalnie pojawia się też w przeglądarce użytkownika). Więcej informacji

Te metatagi pozwalają sterować zachowaniem wyszukiwarek w zakresie pobierania i indeksowania stron. Metatag robots odnosi się do wszystkich wyszukiwarek, a „googlebot” – do wyszukiwarek typowych dla Google. Wartości domyślne, których nie trzeba deklarować, to „index, follow” (synonim „all”). Google rozumie następujące wartości (stosując jednocześnie kilka z nich, należy je oddzielić przecinkami):

  • noindex: uniemożliwia indeksowanie strony
  • nofollow: nie pozwala Googlebotowi korzystać z linków zamieszczonych na stronie
  • nosnippet: zabezpiecza przed wyświetlaniem w wynikach wyszukiwania krótkiego opisu strony
  • noodp: zapobiega stosowaniu alternatywnego opisu z katalogu ODP/DMOZ
  • noarchive: zabezpiecza przed wyświetlaniem linku do kopii strony
  • unavailable_after:[data]: pozwala określić dokładny dzień i godzinę, kiedy należy zaprzestać pobierania i indeksowania danej strony
  • noimageindex: pozwala uniknąć wyświetlania danej strony jako źródła grafiki pokazywanej w wynikach wyszukiwania Google.
  • none: odpowiednik noindex, nofollow.

Tę samą informację można też obecnie umieścić w nagłówku strony, używając dyrektywy nagłówka HTTP „X-Robots-Tag”. Jest to szczególnie przydatne, gdy chcesz kontrolować indeksowanie plików w formacie innym niż HTML, takich jak pliki graficzne lub inne dokumenty. Więcej informacji o metatagach używanych przez roboty

Gdy użytkownicy szukają Twojej witryny, w wynikach wyszukiwania Google czasami wyświetla się pole wyszukiwania pod kątem Twojej witryny, a także inne bezpośrednie linki do Twojej witryny. Ten metatag informuje Google, że pole wyszukiwania linków do witryny nie powinno być wyświetlane. Więcej informacji na temat pola wyszukiwania bezpośrednich linków.
Gdy wykryjemy, że treść strony jest w innym języku niż ten, z którego chce korzystać użytkownik, często zamieszczamy w wynikach wyszukiwania link umożliwiający jej przetłumaczenie. Daje to twórcom witryn szansę dotarcia z unikatową i ciekawą zawartością do znacznie szerszej grupy odbiorców. Jednak w niektórych sytuacjach takie działanie może być niepożądane. Ten metatag pozwala poinformować Google, że webmaster nie życzy sobie tłumaczenia zawartości strony.
Tego tagu można użyć na głównej stronie witryny w celu przeprowadzenia weryfikacji własności witryny na potrzeby Narzędzi dla webmasterów. Pamiętaj, że o ile wartości z atrybutami „name” i „content” muszą dokładnie odpowiadać serwowanej zawartości (włącznie z użyciem małych lub wielkich liter), to nie ma znaczenia, czy zamienisz tag XHTML na HTML ani czy format tagu będzie odpowiadał formatowi strony. Więcej informacji

Powyższy zapis określa typ zawartości strony i zestaw znaków używanych na stronie. Należy się upewnić, że wartość atrybutu „content” znajduje się w cudzysłowie. W przeciwnym wypadku może dojść do nieprawidłowej interpretacji wartości atrybutu „charset”. Jeśli to tylko możliwe, zalecamy używanie kodowania Unicode/UTF-8. Więcej informacji
Ten metatag wysyła użytkownika do nowego adresu URL po upływie określonego czasu. Czasem jest stosowany jako prosty sposób przekierowania. Jednak nie jest on obsługiwany przez wszystkie przeglądarki i może dezorientować użytkowników. Organizacja W3Czaleca niestosowanie tego tagu. Jako alternatywę polecamy przekierowania 301 realizowane na serwerze.

Pozostałe uwagi:

  • Google odczytuje metatagi zapisane zarówno w formacie HTML, jak i XHTML, niezależnie od formatu przyjętego dla całej strony.
  • Z wyjątkiem tagu verify, wielkość liter zwykle nie ma znaczenia w przypadku metatagów.

Nie jest to pełna lista dostępnych metatagów. Jeśli z punktu widzenia witryny istotne jest używanie również innych metatagów, użytkownik ma do tego prawo. Należy jedynie pamiętać, że Google ignoruje wszystkie metatagi, których nie potrafi zinterpretować.

Podstawowe elementy HTML

Akapit.

Znacznik akapitu występuje jako znacznik otwierający i zamykający.
Rozpoczęcie akapitu wyróżniamy znacznikiem <p> a kończymy znacznikiem </p>.
Inaczej mówiąc aby utworzyć akapit tekstu należy jego treść umieścić pomiędzy znacznikiem otwierającym <p> a znacznikiem zamykającym </p>. Każdy nowy akapit rozpoczynany jest od nowego wiesza.

 

Nagłówki.

W języku HTML możliwe jest użycie sześciu poziomów nagłówków.

Odpowiednio nagłówek najwyższego – pierwszego poziomu oznaczamy elementem <h1>, natomiast najniższego – ostatniego elementem <h6>. Podobnie jak w przypadku akapitu, każdy nowy nagłówek wyświetlany jest od nowego wiersza

  • h1

    Nagłówek poziomu pierwszego

  • h2

    Nagłówek poziomu drugiego

  • h3

    Nagłówek poziomu trzeciego

  • h4

    Nagłówek poziomu czwartego

  • h5
    Nagłówek poziomu piątego
  • h6
    Nagłówek poziomu szóstego

Podział wiersza.

Czasami zachodzi potrzeba przełamania wiersza wewnątrz akapitu, aby tego dokonać stosuje się znacznik <br>.

Listy.

W języku HTML możliwe jest tworzenie trzech rodzajów list:

  • list uporządkowanych,
  • list nieuporządkowanych,
  • list definicji.

Listy uporządkowane tworzy się za pomocą elementu <ol>, a listy nieuporządkowane tworzy się z kolei za pomocą znacznika <ul>.

Dla obu tych list każdy kolejny ich element umieszczany jest wewnątrz znaczników <li>.

Lista uporządkowanaLista nieuporządkowana
<ol>
<li>Element 1 </li>
<li>Element 2 </li>
<li>Element 3 </li>
<li>Element 4 </li>
</ol>
<ul>
<li>Element 1 </li>
<li>Element 2 </li>
<li>Element 3 </li>
<li>Element 4 </li>
</ul>
  1. Element 1
  2. Element 2
  3. Element 3
  4. Element 4
  • Element 1
  • Element 2
  • Element 3
  • Element 4
  

Listy definicji z kolei tworzy się za pomocą znaczników <dl>, a hasła i opisy w nich umieszczone za pomocą par znaczników <dt> i <dd>.

<dl>
<dt>Element 1 </dt>
<dd>Opis elementu 1 </dd>
<dt>Element 2 </dt>
<dd>Opis elementu 2 </dd>
<dt>Element 3 </dt>
<dd>Opis elementu 3 </dd>
</dl>

Element 1
Opis elementu 1
Element 2
Opis elementu 2
Element 3
Opis elementu 3

 

 

 

 

 

 

Łącza.

Znacznik hiperłącza występuje jako znacznik otwierający i zamykający. Deklarację hiperłącza zaczynamy znacznikiem <a> a kończymy </a>

Wewnątrz znaczników umieszczamy informację widoczną dla użytkownika. Może to być element tekstowy jak również graficzny. Inaczej niż w przypadku poprzednich znaczników, element <a> musi zawierać atrybuty.

Dostępne atrybuty znacznika <a>:

  • href – informacja o lokalizacji elementu hiperłącza, wartość jaką może przyjmować to wartość bezwzględnego lub względnego adresu URL,
  • rel – informacja o relacji pomiędzy aktualnym dokumentem, a linkowanym dokumentem,
  • target – precyzuje jak ma zostać otwarte hiperłącze. Możliwe wartości to:
    • _blank,
    • _parent,
    • _self,
    • _top.

Łącze do innych witryn, korzysta z bezwzględnego adresu URL:

<a href=”http://www.google.pl”>Google</a>

Łącze do innej strony w tej samej witrynie, korzysta z względnego adresu URL:

<a href=”podstrona.html”>Podstrona</a>

Łącze z adresem poczty elektronicznej, korzysta z ciągu znaków mailto:, po którym podaje się adres poczty elektronicznej adresata:

<a href=”mailto:moj@adres.pl”>Mój Mail </a>

Użycie takiego linku spowoduje otwarcie domyślnego programu pocztowego i utworzenie nowej wiadomości z wypełnionym polem DO.

Łącze do określonego miejsca na tej samej stronie. Istnieje także możliwość tworzenie łączy do określonych miejsc na tej samej stronie. Aby utworzyć takie łącze potrzebujemy oznaczyć fragment strony unikalnym identyfikatorem – nazwą podaną jako wartość elementu id. Tworzenie identyfikatorów będzie szczegółowo opisane przy okazji wykładów z CSS.

<a href=”#góra”>Skocz do elementu góra</a>

Elementy graficzne.

Znacznik umieszczenia obrazu zapisujemy jako <img> występuje jako znacznik pusty – nie ma znacznika zamykającego. Element <img> umieszczamy w tym miejscu na stronie gdzie ma pojawić się obrazek. Podobnie jak element <a>, element <img> musi posiadać atrybuty. Dostępne atrybuty dla znacznika <img>:

  • src – źródło – ścieżka dostępu do ilustracji,
  • alt – tekst alternatywny wyświetlany zamiast obrazka – jeżeli nie ma możliwości aby go wyświetlić,
  • title – etykieta ekranowa opisująca obrazek po najechaniu na niego myszką,
  • height – wysokość obrazka wyrażona w pixelach,
  • width – szerokość obrazka wyrażona w pixelach.

 

Znacznik DIV

Co to jest DIV?

Znacznik <div> w literaturze występuje jako warstwa, ja wolę nazywać element div, kontenerem, pojemnikiem lub blokiem. 

Div pozwala grupować inne elementy poprzez umieszczenie ich wewnątrz bloku.

 

Deklaracja DIV. 

Element div występuje jako znacznik otwierający i zamykający, rozpoczęcie bloku deklarujemy za pomocą <div> a zakończenie </div>

<div>
<p>
Przykładowy tekst.
</p>
</div>

 

Kiedy kontener nie ma objętości.

Każdy DIV powinien posiadać objętość, czyli mieć zadeklarowaną wysokość i szerokość. Bez tych atrybutów nie będzie wpływał na reprezentację elementów umieszczonych w jego wnętrzu.

 

Dzięki właściwościom precyzyjnego rozmieszczania div w oknie przeglądarki możliwe jest tworzenie ciekawie rozplanowanych stron lub elementów na stronach bez używania metody z wykorzystaniem tabel.

Formularze HTML

Istnieje wiele rodzajów pól formularzy, które można tworzyć na stronach www. Ogólnie formularze możemy podzielić na cztery grupy:

  • Podawania tekstu,
  • Dokonywania wyborów,
  • Przesyłania formularzy,
  • Przesyłania plików.

Dodawanie tekstu:

Pola tekstowe – jednowierszowe.

<input maxlength="40" size="15" type="text" />

Pola hasła – pole tekstowe jednowierszowe z maskowaniem wprowadzanych znaków.

<input maxlength="40" size="15" type="password" />

Wielowierszowe pola tekstowe.

<textarea style="margin: 2px; height: 90px; width: 256px;" cols="30" rows="5"> Tutaj jest miejsce na tekst </textarea>

Dokonywanie wyborów:

Przyciski opcji.

<input type="radio" value="Opcja 1" /> Opcja 1 <input type="radio" value="Opcja 2" /> Opcja 2 <input type="radio" value="Opcja 3" /> Opcja 3

 Opcja 1  Opcja 2  Opcja 3

Pola wyboru.

<input type="checkbox" value="Opcja 1" /> Opcja 1 <input type="checkbox" value="Opcja 2" /> Opcja 2 <input type="checkbox" value="Opcja 3" /> Opcja 3

 Opcja 1  Opcja 2  Opcja 3

Listy rozwijane.

<select>
<option value="Opcja1">Opcja 1</option>
<option value="Opcja2">Opcja 2</option>
<option value="Opcja3">Opcja 3</option>
</select>

Przesyłanie formularzy:

Przycisk przesyłający.
<input type="submit" value="Prześlij">
 

Przycisk graficzny.

<input type="image" src="http://grafox.nazwa.pl/instalator/wordpress/wp-content/uploads/2015/01/przeslij.png">

Przesyłanie plików:

Przesyłanie plików.

<input type="file">
<input type="submit" value="Prześlij">


Znaki specjalne w HTML

 

PrzykładOpisNazwa HTMLNumer HTML
<Znak mniejszości&lt;&#60;
>Znak większości&gt;&#62;
Cudzysłów&quot;&#34;
&Ampersand&amp;&#38;
©Znak copyright&copy;&#169;
®Znak handlowy&reg;&#174;
^Daszek&circ;&#94;
§Paragraf&sect;&#167;
£Funt&pound;&#163;
Znak euro&euro;&#8364;
Znak towarowy &#8482;
°Symbol stopni&deg;&#176;
±Plus-minus&plusmn;&#177;
÷Znak dzielenia&divide;&#247;
    

Aby umieścić w kodzie strony informacje dostępne wyłącznie dla twórców witryny (część kodu nie jest wyświetlana w przeglądarce) stosuje się komentarze.

Budowa komentarza:

<!– komentarz –>

Komentarzy nie można umieszczać wewnątrz innych znaczników.